TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích (từ trái qua) và BS Trương Hữu Khanh trong buổi livestream tối 29/12 vừa qua.
Thông tin trên được các bác sĩ đầu ngành đưa ra tại Chương trình Tư vấn trực tuyến với chủ đề "Phòng ngừa thủy đậu, sởi và các bệnh da liễu chuẩn bị đón Tết".
Chương trình diễn ra vào tối 29/12, phát sóng trực tiếp trên Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Hệ thống tiêm chủng VNVC và Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Tâm Anh.
Hàng trăm câu hỏi từ hàng ngàn khán giả cả nước gửi về đã được giải đáp bởi các chuyên gia đầu ngành truyền nhiễm và da liễu: BS Trương Hữu Khanh, Phó chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP. Hồ Chí Minh; BS.CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC; TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích, Trưởng khoa Da liễu, Thẩm mỹ Da, BVĐK Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh.
Mở đầu chương trình, BS Trương Hữu Khanh cho biết tiết trời cuối năm trở lạnh kéo dài đến Tết là điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm có biểu hiện ngoài da phát triển mạnh như thủy đậu, sởi, tay chân miệng. Trong đó, trẻ em, người có hệ miễn dịch yếu và người chưa tiêm vaccine là đối tượng dễ mắc bệnh.
Sởi thường gây phát ban với các nốt đỏ khắp người và có xu hướng nổi ở chân tóc sau đó lan rộng toàn thân. Các nốt phát ban nổi rồi lặn, đi kèm với ho, sốt cao. Khác với sởi, các nốt thủy đậu phồng rộp, chứa dịch, tốc độ nổi nhanh. Nếu như buổi sáng bệnh nhân chỉ xuất hiện nốt đầu tiên thì đến chiều các nốt này có thể đã lan ra khắp người. Còn bệnh tay chân miệng thường có bóng nước nhỏ hơn và tập trung dày đặc ở các vị trí của tay, chân và miệng.
Theo bác sĩ Khanh, người dân thường chủ quan nghĩ chỉ trẻ em mới mắc sởi và thủy đậu nhưng thực tế người lớn mắc bệnh vẫn có triệu chứng rầm rộ và để lại nhiều di chứng nguy hiểm.
Sởi không theo dõi, điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, viêm não. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, sởi dù điều trị khỏi vẫn có thể dẫn đến viêm phổi và suy dinh dưỡng hậu sởi. Suy dinh dưỡng có thể kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm, ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ.
Thủy đậu nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, viêm thận cấp tính, nhiễm khuẩn huyết. Trong giai đoạn toàn phát, các nốt phỏng nước nếu không được vệ sinh sạch sẽ dễ dẫn đến nhiễm trùng và để lại sẹo. Sẹo do nhiễm trùng thủy đậu có thể là sẹo lõm hoặc sẹo lồi, tăng hay giảm sắc tố vùng da bị sẹo tùy thuộc vào cơ địa mỗi người.
Ngoài ra, người từng mắc thủy đậu còn có khả năng mắc Zona thần kinh khi trưởng thành. Bệnh gây mụn nước mọc theo dây thần kinh vừa mất thẩm mỹ vừa gây đau nhức, cản trở vận động, giảm chất lượng sống.
TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích nhấn mạnh, thủy đậu ở trẻ nhỏ dễ để lại sẹo hơn người lớn do bệnh gây ngứa, khó chịu cho trẻ, khiến trẻ dễ cào, gãi các bóng nước dẫn đến vỡ, mất lớp thượng bì tạo thành sẹo sau khi lành. Tình trạng sẹo có thể điều trị thẩm mỹ bằng nhiều phương pháp như cắt đáy sẹo, tái tạo da laser, tái tạo da bằng hóa chất. Quá trình điều trị sẹo, đặc biệt là sẹo rỗ cần nhiều thời gian, có thể kéo dài đến 6 tháng.
TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích trong buổi tư vấn tối 29/12.
Ngoài thủy đậu và sởi, HPV cũng là tác nhân gây ảnh hưởng thẩm mỹ, chất lượng sống do thường gây bệnh sùi mào gà ở cơ quan sinh dục. Theo TS.BS Ngọc Bích, bệnh sùi mào gà có đặc điểm lây lan nhanh, dễ tái phát. Bệnh hiện chưa có thuốc uống, chỉ có thể điều trị bằng các phương pháp như đốt điện, đốt laser, đốt lạnh, chấm thuốc. Bệnh nhân cần tái khám, theo dõi bệnh theo chỉ định của bác sĩ.
Chính vì vậy, TS.BS Ngọc Bích cho biết bên cạnh việc phát hiện, điều trị các bệnh truyền nhiễm có biểu hiện trên da, người dân nên tiêm vaccine phòng ngừa bệnh. Nếu không may mắc bệnh sau khi tiêm vaccine, biểu hiện bệnh cũng nhẹ hơn ví dụ các nốt thủy đậu cũng nhỏ hơn, mau lặn hơn, giảm thiểu tỷ lệ nhiễm trùng để lại sẹo.
BS Nguyễn Lê Nga cho biết hiện sởi, thủy đậu đã có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine qua các mũi tiêm đầu đời cho trẻ. Trẻ bắt đầu chủng ngừa sởi từ 9 tháng tuổi bằng các vaccine sởi đơn. Đến 12 tháng tuổi, trẻ tiêm được mũi thủy đậu đầu tiên và tiêm nhắc vaccine sởi bằng vaccine kết hợp sởi - quai bị - rubella.
BS Nga cho biết thêm tỷ lệ phát triển Zona thần kinh ở trẻ mắc thủy đậu cao hơn người lớn mắc thủy đậu. Tiêm vaccine thủy đậu cho trẻ khi đủ tháng tuổi là cách vừa phòng thủy đậu, vừa phòng zona thần kinh.
Bên cạnh đó, BS Nga cho biết, để bảo vệ bé khỏi mắc bệnh trong thời gian chưa đến tuổi tiêm chủng, mẹ bầu nên tiêm vaccine để truyền kháng thể cho con thông qua nhau thai, cuống rốn, sữa mẹ.
Vaccine sởi - quai bị - rubella và thủy đậu là các vaccine sống giảm độc lực, được khuyến cáo hoàn thành phác đồ tiêm ít nhất 3 tháng trước khi mang thai. Đây là cơ hội phòng bệnh cho mẹ, tránh các biến chứng nguy hiểm tính mạng của cả mẹ và con nếu mắc phải bệnh.
Vaccine HPV có thể tiêm sớm cho bé trai và bé gái từ 9 tuổi, giúp phòng ngừa các chủng HPV nguy cơ cao gây sùi mào gà và các bệnh ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư dương vật, ung thư vòm họng ở cả hai giới.
Ngoài ra, để phòng các bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng đến da nói chung, các chuyên gia cho biết cần kết hợp các biện pháp phòng bệnh cá nhân như giữ vệ sinh thân thể, không dùng chung vật dụng cá nhân với người khác, đeo khẩu trang, giữ khoảng cách khi đến nơi đông người, không tiếp xúc gần hay chạm vào nốt mụn, phát ban của người bệnh.
Hiện gần 160 trung tâm tiêm chủng VNVC đã có mặt tại gần 50 tỉnh thành trên cả nước, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các vaccine phòng bệnh, trong đó có các vaccine thủy đậu, sởi, sởi - quai bị - rubella, HPV. Tất cả vaccine đều được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh đạt chuẩn quốc tế và được thực hành tiêm chủng an toàn bởi đội ngũ hơn 8.000 bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, giỏi tay nghề.
Đường dây nóng 028 7102 6595 và hệ thống fanpage, website của VNVC sẵn sàng tiếp nhận thắc mắc, đặt giữ vaccine và lịch hẹn tiêm cho người dân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!