Theo thông tin từ Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP. Hồ Chí Minh), đinh lăng là một loại cây nhỏ, thân nhẵn, không có gai, thường cao khoảng 0,8 - 1,5m. Lá to, mọc so le, kép lông chim, lá chét có răng cưa nhọn. Lá có mùi thơm khi vò nát, cuống dài, phát triển thành bẹ to ở phần cuối.
Cụm hoa mọc ở ngọn thành hình chùy ngắn, hoa nhỏ màu lục nhạt hoặc trắng xám. Quả dẹt, hình trứng rộng, màu trắng bạc. Mùa hoa quả vào tháng 4 - 7. Cây ưa ẩm và có thể hơi chịu bóng, trồng được trên nhiều loại đất và có khả năng tái sinh vô tính khỏe.
Người ta thường đào rễ đinh lăng, rửa sạch đất cát, phơi hay sấy khô để sử dụng. Rễ nhỏ để nguyên, rễ to chỉ dùng vỏ rễ. Ngoài ra, thân và lá cũng có thể dùng trong các bài thuốc dân gian.
Các nhà khoa học đã tìm thấy trong đinh lăng có các loại alkaloid, glucosid, saponin, flavonoid, tanin, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B6, các axit amin (bao gồm lycin, cystein và methionin) và nhiều nguyên tố vi lượng khác. Trong lá còn có saponin triterpen, một genin đã xác định được là axit oleanolic.
Theo "Từ điển cây thuốc Việt Nam" của tác giả Võ Văn Chi, rễ của cây đinh lăng tính bình, vị ngọt, có tác dụng bổ ngũ tạng, giải độc, bổ huyết, tăng sữa, tiêu thực, tiêu sưng. Ngoài ra, đinh lăng cũng là loại thuốc tăng lực. Đinh lăng ít độc hơn nhân sâm, không gây tăng huyết áp.
Một số bài thuốc
1. Chữa mỏi mệt, biếng vận động: Lấy 5g rễ phơi khô thái mỏng rồi thêm vào đó 100ml nước. Đun sôi trong 15 phút, chia làm 2 - 3 lần uống trong ngày.
2. Chữa sốt lâu ngày, nhức đầu, háo khát, ho, đau, tức ngực, nước tiểu vàng: Đinh lăng tươi (rễ, cành) 30g, lá hoặc vỏ chanh 10g, vỏ quýt 10g, sài hồ (rễ, lá, cành) 20g, lá tre tươi 20g, cam thảo 30g, rau má tươi 30g, chua me đất 20g. Các vị cắt nhỏ, đổ ngập nước, sắc đặc lấy 250ml, chia uống 3 lần trong ngày.
3. Chữa đau tử cung: Cành và lá đinh lăng rửa sạch, sao vàng rồi sắc lấy nước uống thay chè.
4. Chữa viêm gan mạn tính: Rễ đinh lăng 12g, nhân trần 20g, ý dĩ 16g; chi tử, hoài sơn, biển đậu, rễ cỏ tranh, xa tiền tử, ngũ gia bì mỗi vị 12g; uất kim, nghệ, ngưu tất mỗi vị 8g. Sắc lấy nước uống, mỗi ngày một thang.
5. Chữa sốt rét: Rễ đinh lăng, sài hồ mỗi vị 20g; rau má 16g; lá tre, cam thảo nam mỗi vị 12g; bán hạ sao vàng 8g; gừng 6g. Sắc lấy nước uống.
Đinh lăng là một dược liệu ít độc. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều lâu dài, độc tính trường diễn thường thấy là xung huyết ở gan, tim, phổi, dạ dày, ruột, biến loạn dinh dưỡng.
Trong rễ cây có chứa nhiều saponin nên có thể làm vỡ hồng cầu. Vì vậy, bạn chỉ nên dùng khi cần thiết và dùng đúng liều, đúng cách. Càng không được dùng với liều cao vì sẽ gây say thuốc, xuất hiện cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy.
Bạn cần tham khảo ý kiến từ các y sĩ y học cổ truyền trước khi sử dụng các loại dược liệu để đảm bảo an toàn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Chỉ trong 1 tháng vừa qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã liên tục tiếp nhận 5 ca đuối nước vào viện trong tình trạng rất nặng, nguy kịch tính mạng.
VTV.vn - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố từ ngày 10 - 17/5.
VTV.vn - Trong thời gian từ đầu năm 2024 đến nay, đã xảy ra một số vụ ngộ độc thực phẩm, trong đó có những vụ ngộ độc thực phẩm lớn làm nhiều người mắc và nhập viện điều trị.
VTV.vn - Đã bước vào những ngày cuối tháng 5 nhưng tình hình thời tiết miền Bắc vẫn chưa có dấu hiệu ổn định.
VTV.vn - Khi trẻ ốm, ngoài điều trị thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ thì việc chăm sóc và cho trẻ ăn uống đầy đủ cũng quan trọng giúp trẻ tăng thêm sức đề kháng, chống lại bệnh tật.
VTV.vn - LiveSpo xuất khẩu sản phẩm từ 2013, gây tiếng vang tại các triển lãm khoa học quốc tế và trở thành đại diện Việt Nam duy nhất báo cáo nghiên cứu tại Vitafoods Europe 2024.
VTV.vn - Bệnh nhân là Nguyễn Anh T., (40 tuổi), ngụ xã Bắc Sơn, huyện Trảng Bom.
VTV.vn - Sau thành công của ca ghép tim vào chiều ngày 30 Tết Giáp Thìn, ngày 14/5, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp tục thực hiện ca ghép tim từ người hiến chết não.
VTV.vn - Cơ sở đăng ký hộ kinh doanh và công ty TNHH có cùng một tên (ChungNam), quảng cáo “lấn sân” trái phép sang lĩnh vực y khoa tại địa bàn Quận 10.
VTV.vn - Hiến mô tạng là hành động cao đẹp giúp hồi sinh nhiều cuộc đời không may mắc bệnh hiểm nghèo.
VTV.vn - Đo huyết áp giúp phát hiện và kiểm soát sớm và phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm.
VTV.vn - Bé gái (3,5 tuổi, trú tại Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh) được người nhà phát hiện chìm dưới ao nhà (sâu 2m) khoảng 2 phút.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP. Hồ Chí Minh) vừa tiếp nhận 2 trường hợp trẻ nuốt dị vật là bi nam châm, trong đó có 1 trẻ bị thủng ruột.
VTV.vn - Bị viêm tai từ nhỏ nhưng vì không điều trị triệt để, bệnh nhân nữ (58 tuổi) đã phải chịu đựng tình trạng đau tai, ù tai, chảy mủ tai phải, tái đi tái lại.
VTV.vn - Nhược cơ là bệnh lý thần kinh cơ mạn tính, gây ra tình trạng yếu cơ, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trên cơ thể như cơ mặt, cơ nhai, cơ vận nhãn, cơ hô hấp...